Mô tả
- Dây leo sống lâu năm, thường xuyên xanh tươi, rễ rất dài, từng đoạn phình lê thành củ mập hình tròn hay hình thận, vỏ ngoài màu vàng nâu, thịt trong màu trắng, vị đắng.
- Lá mọc sole, hình mác, có cuống dài, gốc lá hình mũi tên, phiến lá dài 6-13cm, rộng 5-9cm.
- Hoa nhỏ màu xanh mọc thành chùm ở kẽ lá, cánh hoa chung dài 6-9cm, cuống hoa đực dài 2-5cm.
- Quả hình cầu màu hồng.
- Mùa hoa tháng 3-5, mùa quả tháng 9-11.
Phân bố
Cây mọc hoang dại ở những vùng núi cao ẩm, nơi dâm mát.
- Thu hái: Thường chỉ thu hoạch rễ củ làm thuốc. Thu hái gần như quanh năm.
- Chế biến: Hái về rửa sạch đất, thái mỏng phơi hay sấy khô.
- Bộ phận dùng: Rễ củ gọi là Sơn từ cô.
Thành phần hóa học
Chủ yếu là Palmatin và Columbin.
Vị thuốc Sơn từ cô
Tính vị: Vị ngọt, hơi cay, tính bình.
Quy kinh: Vào bốn kinh: Phế, Vị, Can, Tỳ.
Tác dụng: Thanh hỏa, giải độc, làm tan khối tích rắn, tiêu kết tụ, hóa đờm giải độc, tiêu thũng.
Công dụng: Vị thuốc mới chỉ thấy dùng trong phạm vi nhân dân. Chữa tràng nhạc kết hạch, yết hầu sưng đau, ho, mất tiếng, chữa mụn nhọt, nhọt độc.
Liều lượng, cách dùng
- Ngày dùng 6-12g dưới dạng thuốc sắc.
- Dùng ngoài giã nát đắp lên nơi viêm tấy sưng đau, không kể liều lượng.