Mục lục
Mô tả cây
Cây nhỏ hay nhỡ. Cành lúc non có lông mịn, sau nhẵn. Lá màu lục vàng nhạt, mọc so le, 7-9 lá chét, lệch ở phía cuống, phiến lá nhẵn trừ mật trên gân chính và gân lớn ở mặt dưới. Hoa trắng hay vàng nhạt, mọc thành cụm ngắn hơn lá. Cánh hoa chỉ hơi có lông hay không có lông. Quả hình trứng, khi chín có màu vàng hay màu vàng cam, nhẵn, trong có 2-3 ngăn. Mỗi ngăn chứa một hạt. Mùa hoa tháng 12-1.
Phân bố, thu hái và chế biến
- Mọc hoang rất phổ biến ở khắp miền rừng núi nước ta Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Tây, Hoà Bình, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thanh Hoá v.v…
- Thường người ta chỉ hay dùng lá tươi hái về sao vàng sắc uống hoặc vò lá tươi vắt lấy nước. Có khi giã nát đắp lên nơi lở loét, vết thương.
- Rễ hái về rửa sạch, thái mỏng phơi hay sấy khô. Không phải chế biến gì khác.
Thành phần hóa học
Lá và quả chứa tinh dầu; hoa thơm tiết mùi acid prussic.
Vị thuốc Kim sương
Hình ảnh vị thuốc kim sương
Tính vị: Rễ, lá có vị đắng, cay, tính ấm
Tác dụng: Tán ứ hành khí, giảm đau, hoạt huyết
Công dụng:
- Lá dùng trị cảm mạo, rắn độc cắn, các vết thương nhiễm trùng hay sâu bọ đốt.
- Lá sao vàng ngâm rượu xoa bóp chữa tê thấp, teo cơ.
- Rễ Chữa ho hen, tức ngực, phong thấp tê bại, chân tay co quắp, đòn ngã tổn thương, vết đứt dao chém. Một số nơi dùng lá hay rễ sắc uống chữa sốt, tê thấp.
Liều dùng
- Ngày dùng 6-12g, dạng thuốc sắc, hoặc ngâm rượu để xoa bóp.
- Dùng ngoài lấy lá tươi giã đắp.
Bài thuốc có vị Kim Sương
Đau nhức, teo cơ
Rễ Kim sương sao vàng 50g, cồn 40o 500ml, ngâm trong vòng 1 tuần lễ. Dùng rượu này xoa bóp vào chỗ đau.
Chữa đau ngực, té ngã tổn thương:
Rễ chùm hôi 12-20g, sắc uống.
Chữa cảm mạo, rắn độc cắn:
Lá chùm hôi 8-16g, sắc uống.
Chữa tê thấp, teo cơ, nhức mỏi, ho hen:
Rễ chùm hôi, vỏ núc nác, thân bạch đồng nữ hoặc xích đồng nam, rễ cây vú bò, củ sả, mỗi vị 10g, sắc uống.
Chữa cảm sốt, đau dạ dày, tiêu chảy:
Rễ chùm hôi, rễ xuyên tiêu, rễ cúc áo hoa vàng, rễ chanh, quả màng tang, mỗi vị 8g, sắc uống.
Chữa đau họng:
Vỏ thân chùm hôi sắc đặc, ngậm nuốt dần từng ít một.
Chữa rắn độc cắn:
Lá chùm hôi giã nhuyễn, thêm nước gan uống, bã đắp lên vết cắn.
Chế rượu xoa bóp:
Rễ chùm hôi sao vàng 50g, ngâm trong 500ml cồn 400, sau 1 tuần lễ, dùng rượu này xoa bóp vào chỗ đau nhức, teo cơ.