Mục lục
Mô tả
- Cây thảo sống nhiều năm, cao 7-20cm; thân rễ mọc bò.
- Lá thường ngắn hơn thân.
- Cụm hoa đầu gần hình cầu, đường kính 4-8mm; 1-3 bông hình trụ hẹp; 3-4 lá bắc hình lá, trải ra, dài tới 10cm, bông chét có 1 hoa. Ra hoa vào mùa hè.
- Quả bế hình trái xoan ngược, dẹp, trắng vàng, hơi có chấm.
Bộ phận dùng
Toàn cây – Herba Kyllingae Nemoralis.
Nơi sống và thu hái
Loài cỏ nhiệt đới, phân bố ở Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Campuchia, Xri Lanca, Inđônêxia, Oxtrâylia, Châu Phi, Châu Mỹ.
Nước ta, cây mọc ở Lào Cai, Cao Bằng, Hà Nội, Ninh Bình, Thừa Thiên – Huế, Lâm Ðồng, thành phố Hồ Chí Minh, Tiền Giang, thường gặp ở vệ đường, trên các bãi hoang trong vườn.
- Thu hái: Có thể thu hái toàn cây quanh năm.
- Chế biến: Rửa sạch, dùng tươi hay phơi khô dùng dần.
Thành phần hóa học
- Toàn cây có mùi thơm, thơm nhất là rễ
- Trong cây có tinh dầu. Hoạt chất chưa rõ.
Vị thuốc cỏ bạc đầu
Tính vị, tác dụng:
- Cỏ bạc đầu có vị cay, tính bình, có tác dụng khu phong, giải biểu tiêu thũng, chỉ thống.
- Làm thuốc người ta dùng cỏ bạc đầu làm thuốc sát trùng, chữa sâu quảng, lở loét.
- Thường chỉ thấy dùng ngoài: Cây hái về rửa sạch giã nát, thêm ít muối vào đắp lên nơi sưng đau.
- Có người dùng sắc uống chữa ỉa chảy. Ngày dùng 10-16g dưới dạng thuốc sắc
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
- Chữa Cảm mạo, uống làm cho ra mồ hôi.
- Ho gà, viêm phế quản, viêm họng sưng đau.
- Sốt rét, lỵ trực tràng, ỉa chảy;
- Ðòn ngã tổn thương
- Dùng ngoài trị rắn cắn, mụn nhọt, ngứa lở ngoài da, sâu quảng.
Liều dùng
- Dùng 10-30g hay hơn, dạng thuốc sắc.
- Dùng ngoài giã nát cây tươi đắp tại chỗ hoặc đun nước để rửa chỗ đau.
- Còn làm thức ăn gia súc.
Bài thuốc có vị cỏ bạc đầu
Trị sốt rét với cỏ bạc đầu: Cỏ bạc đầu 60g sắc uống. Uống 4 giờ trước khi có triệu chứng sốt.
Trị ho gà, viêm khí quản, ho: Dùng cỏ bạc đầu 60g, sắc nước và chia làm 2 lần uống trong ngày.
Ðái ra dưỡng chấp: Dùng cỏ bạc đầu, cùi nhân (long nhãn) mỗi vị 50g, sắc nước uống.
Dùng ngăn, trị rắn cắn, mụn nhọt, viêm mủ da: Liều dùng 30 – 60g, dạng thuốc sắc.
Dùng ngoài, giã cây ra đắp hoặc nấu nước rửa. Ở Malaysia, người ta dùng thân rễ làm thuốc đắp trị chân đau.
Trị viêm gan, vàng da truyền nhiễm: Cỏ đầu tròn: 40 – 80g sắc uống hàng ngày.