Tình hình dịch bệnh và những con số báo động

Theo thống kê, tính đến ngày 22/02/2022, đã có gần 428 triệu ca dương tính với SARS-CoV-2 trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, số người nhiễm cũng tăng nhanh chóng mặt, vượt mốc 2,8 triệu ca. Chỉ trong 6 ngày, số ca dương tính đã tăng hơn 22.000 ca, đỉnh điểm có những ngày tăng hơn 10.000 ca, gây nên rất nhiều khó khăn cho công tác y tế cũng như ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế, xã hội.

• Thời điểm này, những câu chuyện như “chỉ lướt qua F0 cũng dương tính dù đã đeo khẩu trang” hay “không đi đâu, chỉ ở nhà vẫn dương tính” xuất hiện nhan nhản trên mặt báo và không còn xa lạ với người dân.
• Thực tế, khi SARS-CoV-2 đã “thăng cấp” bản thân để dễ dàng lây nhiễm trong không khí, thì những vũ khí thông thường như khẩu trang, khoảng cách là chưa đủ. Do đó, để bảo vệ bản thân, phòng chống lây nhiễm SARS-CoV-2, bên cạnh quy tắc 5K của Bộ y tế, chúng ta cũng cần chủ động trang bị thêm những vũ khí sắc bén hơn.

Theo các nhà khoa học, trước khi tấn công vào phổi, SARS-CoV-2 sẽ bám trụ tại niêm mạc mũi, họng khoảng 4-5 ngày để gia tăng số lượng virus. Trong khoảng thời gian này, nếu không có biện pháp nào loại bỏ virus khỏi vùng mũi họng hoặc hệ miễn dịch suy giảm, chúng sẽ tiếp tục di chuyển xuống khí quản, rồi tới phổi và bắt đầu gây bệnh với các triệu chứng như ho, sốt. Vì vậy, khi rơi vào tình trạng này, chúng ta cần hết sức bình tĩnh, và thực hiện những cách dưới đây để tránh virus phát triển và có cơ hội thâm nhập vào phổi.

Cách phòng chống SARS-CoV-2 hiệu quả ngay tại nhà

Súc rửa mũi họng bằng nước muối ấm

Dùng nước muối sát trùng mũi họng là thói quen tốt của người dân Việt Nam và hoàn toàn có cơ sở khoa học. Dung dịch nước muối có nồng độ muối lớn hơn nồng độ muối bên trong tế bào của vi khuẩn, tạo nên sự chênh lệch về áp suất giữa bên trong và ngoài màng tế bào. Vì thế để cân bằng áp suất giữa 2 bên màng vi khuẩn, sẽ có hiện tượng kéo nước từ bên trong ra bên ngoài tế bào. Do đó, vi khuẩn mất nước mà bị tiêu diệt.

Súc rửa mũi họng bằng nước muối ấm

Nhiều người lầm tưởng cứ pha càng mặn thì hiệu lực sát khuẩn càng cao, nhưng không, nồng độ muối quá cao có thể gây tổn thương cho niêm mạc mũi, họng. Vì thế hãy làm theo các bước chỉ dẫn sau thật cẩn thận.

• Bước 1: Pha 1/4 – 1/2 thìa cà phê muối với 200ml nước ấm.
• Bước 2: Đứng trước bồn rửa mặt, nghiêng người về phía trước và nghiêng qua một bên.
• Bước 3: Dùng xilanh bơm mạnh nước muối vào lỗ mũi bên trên cho đến khi nước muối chảy ra ở lỗ mũi bên dưới. Bạn có thể lặp lại 3-5 lần.
• Bước 4: Đổi bên và lặp lại bước 3.

Lưu ý:

Bạn cần thực hiện việc súc rửa mũi họng hàng ngày để hạn chế tối đa lượng vi khuẩn, virus bám trên niêm mạc mũi.

Xông hơi toàn thân bằng Tinh dầu Sả chanh

Từ lâu các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng việc sử dụng tinh dầu sả chanh chứa hàm lượng Citral cao vượt trội sẽ làm nhân đôi khả năng diệt khuẩn, diệt virus, ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp.

Các nghiên cứu gần đây còn cho thấy: Tinh dầu thực vật có khả năng xen vào lớp vỏ của virus, khiến cho lớp vỏ này thay đổi và vỡ ra. Nhờ cơ chế này, virus bị tiêu diệt, hạn chế xâm nhập và không thể nhân lên trong cơ thể. Do có đặc tính dễ bay hơi, tinh dầu thường được dùng với phương pháp xông. Dưới tác động của nước nóng, tinh dầu sẽ chuyển sang thể hơi cùng với hơi nước len lỏi vào vùng mũi họng, cuốn hết dịch mũi họng, đờm dãi ra ngoài. Chính vì vậy, toàn bộ các vi khuẩn, virus ở vùng mũi họng sẽ nhanh chóng thoát ra và bị tiêu diệt khỏi cơ thể

• Bước 1: Chuẩn bị nồi nước đun sôi, nên dùng nổi lẩu để giữ nhiệt độ nước ổn định.
• Bước 2: Nhỏ vài giọt tinh dầu Sả chanh vào nồi nước.
• Bước 3: Ghé sát mặt vào nồi nước, cách khoảng 40cm. Dùng khăn lớn hoặc chăn trùm kín mặt và chậu nước trong khoảng 15-20 phút.

Lưu ý:

• Sả chanh có tính nóng, không nên để tinh dầu dính vào mắt, vùng da hở, tổn thương
• Nên xông hơi đều đặn khoảng 2-3 lần/tuần, và ngay sau khi trở về từ những nơi nhiều nguồn bệnh
• Người bị huyết áp cao, tim mạch, giãn tĩnh mạch, phụ nữ mang thai không nên xông
• Không tắm ngay sau khi xông vì lỗ chân lông đang mở nếu gặp lạnh sẽ bít lại, không thoát được nước dẫn đến máu huyết không lưu thông.

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại tinh dầu khác nhau, do vậy chúng ta nên lựa chọn Tinh dầu Sả chanh nguyên chất 100% từ các công ty uy tín, có xuất xứ nguồn gốc rõ ràng, có vùng trồng GACP, được Cục Quản lí Dược cấp phép lưu hành như Tinh dầu Sả chanh Devi.

Tăng cường luyện tập thể dục thể thao

Theo nghiên cứu của các chuyên gia Hoa Kỳ, các hoạt động thể chất giúp kháng thể và bạch cầu lưu thông nhanh hơn trong mạch máu. Vì vậy, chúng có thể phát hiện các kháng nguyên lạ xâm nhập vào cơ thể sớm hơn và có các phản ứng kịp thời để bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh.

Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp, nhiều địa phương áp dụng chỉ thị 16, thay vì ra ngoài như trước, hãy lập thói quen thể dục thể thao tại nhà bằng các bài tập sau:

• Lên, xuống cầu thang liên tục trong khoảng 10 phút mỗi ngày
• Chạy bộ quanh sân nhà: chạy bộ đều bước trong khoảng 10 phút mỗi ngày
• Nhảy dây: thực hiện 3 hiệp, mỗi hiệp 100 lần
• Một số bài gym không cần dụng cụ: plank, squat, chống đẩy. Thực hiện 4 hiệp, mỗi hiệp 8-12 lần.

Bổ sung sản phẩm tăng cường miễn dịch

Hệ miễn dịch là bức tường rào ngăn cản mọi tác nhân gây bệnh cho cơ thể. Bên cạnh thói quen tập thể dục thể thao, hãy “cải thiện” hệ miễn dịch nội sinh của bản thân bằng cách bổ sung các loại thực phẩm dưới đây

– Trái cây: Trong trái cây có nhiều Vitamin C là chất chống lại bệnh cúm hiệu quả, ngăn ngừa bệnh tật. Các loại trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, kiwi, quýt

– Hải sản: Các loại hải sản như hàu, tôm, cua đều rất giàu kẽm – chất hỗ trợ cơ thể tạo ra bạch cầu giúp cho hệ thống miễn dịch cơ thể hoạt động tốt hơn.

– Dầu tỏi: Trong tỏi chứa hàm lượng cao chất allicin có hoạt tính kháng sinh tự nhiên. Ngoài ra tỏi còn chứa hàm lượng lớn vitamin A, B, C, D và các khoáng chất khác Ca, P, cần thiết để tăng cường miễn dịch cho cơ thể.

Tăng cường hệ miễn dịch bằng cách bổ sung vitamin C hằng ngày

Trên đây là các cách phòng chống lây nhiễm COVID-19 tại nhà hiệu quả mà bạn có thể thực hiện ngay từ bây giờ. Đứng trước tình hình dịch diễn biến ngày càng phức tạp, bảo vệ bản thân bạn cũng chính là bảo vệ người thân và xã hội. Hãy cùng nhau chung tay đẩy lùi dịch bệnh khỏi cộng đồng bạn nhé!

Để được tư vấn kĩ hơn về cách phòng chống dịch Covid 19, tăng cường miễn dịch nội sinh cho cơ thể, vui lòng gọi đến tổng đài miễn cước 1800 1190 (miễn cước).

Chia sẻ

Chia sẻ

1. Tinh dầu Sả chanh được sử dụng từ bao giờ?

Cây Sả chanh được biết đến ở nhiều nơi trên thế giới từ rất lâu đời, nhưng đến năm 1905, cây Sả chanh và tinh dầu trị liệu của nó mới thực sự bắt đầu lan rộng. Trải qua hơn 100 năm, cho đến hiện tại các nhà khoa học đã tìm ra và ứng dụng thành công tinh dầu Sả chanh với mục đích chữa bệnh về tiêu hóa, ho hen, cảm sốt, đau nhức xương khớp,…

• Tinh dầu Sả chanh được chiết xuất từ thân và lá cây Sả chanh (Cymbopogon citratus (DC) Stapf), có màu vàng nhạt, mùi thơm dễ chịu, dễ bay hơi và nhẹ hơn nước.
• Trong tinh dầu Sả chanh chứa nhiều loại hợp chất như citral, myrcene, neral, nerol, citronella, dipentene. Chính những hợp chất này giúp cho tinh dầu Sả chanh có mùi thơm đặc trưng và nhiều công dụng tuyệt vời.

2. Những công dụng tuyệt vời của tinh dầu Sả chanh

Thanh lọc không khí, xua đuổi muỗi và côn trùng

Do tinh dầu Sả chanh có mùi thơm, lại rất dễ bay hơi nên thường được dùng để xông phòng, giúp thanh lọc không khí, loại bỏ mùi thức ăn trong bếp. Ngoài ra, chính mùi thơm đặc trưng này của tinh dầu Sả chanh cũng có tác dụng đánh lừa khứu giác của muỗi và côn trùng, làm chúng không phân biệt được vật chủ để trích đốt.

Làm đẹp da

Sả chanh được các bà, các mẹ sử dụng làm đẹp từ rất sớm. Ngày nay, khi y học hiện đại phát triển, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tinh dầu Sả chanh có tác dụng kháng viêm, sát trùng rất tốt nên khi xông mặt bằng tinh dầu Sả chanh sẽ giúp da đào thải được bụi bẩn, độc tố, giảm tình trạng viêm mủ trên da.

Ngoài ra, tinh dầu Sả chanh còn chứa vitamin A và nhiều vitamin khác giúp làm săn da, đều màu da.

Xông hơi giải cảm

Theo y học cổ truyền, Sả chanh có vị cay tính ấm, có tác dụng sát khuẩn nên thường được dùng để xông hơi giải cảm. Khi xông hơi, các mạch máu tăng lưu thông, giãn nở làm ra mồ hôi và giảm các triệu chứng chóng mặt, đau đầu. Đồng thời, hơi tinh dầu cũng giúp đờm dãi, dịch mũi họng chảy ra một cách tự nhiên, do đó loại bỏ được các bụi bẩn, vi khuẩn, virus gây bệnh bám trên khu vực này.

Sả chanh có vị cay tính ấm, có tác dụng sát khuẩn nên thường được dùng để xông hơi giải cảm

Tiêu diệt vi khuẩn, ngăn chặn virus

Đã có nhiều nghiên cứu về tác dụng diệt khuẩn của tinh dầu Sả chanh. Cụ thể mới đây theo một báo cáo trên tạp chí danh tiếng Inflammopharmacology vào năm 2020, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tinh dầu thực vật có thể xen vào lớp vỏ của virus, khiến cho lớp vỏ này thay đổi và vỡ ra, thất thoát phần lõi ra bên ngoài.

Nhờ cơ chế này, virus bị tiêu diệt, hạn chế xâm nhập và không thể nhân lên gây bệnh được nữa. Do đó, xông hơi tinh dầu Sả chanh cũng là một phương pháp hữu hiệu giúp phòng chống các bệnh liên quan đến hô hấp, mũi họng, đặc biệt là trong thời điểm mùa dịch đang diễn biến phức tạp như hiện nay.

3. Cảnh báo ngộ độc khi dùng tinh dầu Sả chanh không rõ nguồn gốc

Với các công dụng tuyệt vời như trên, tinh dầu Sả chanh được người dân vô cùng ưa chuộng và sử dụng rất nhiều. Chính vì phổ biến và thông dụng mà đôi khi mọi người lại chủ quan trong việc sử dụng Sả chanh để gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Hiện tại tinh dầu Sả chanh thường được sản xuất qua quá trình chưng cất tương tự như chưng cất rượu truyền thống. Tuy quá trình này không khó nhưng để thu được tinh dầu nguyên chất lại là chuyện hoàn toàn khác. Điều đó cũng giải thích tại sao, người ta thường quan tâm nhiều đến chất lượng của tinh dầu có nguyên chất 100% hay không.

Mới đây có một gia đình tại Hòa Bình đã nhập viện sau khi sử dụng tinh dầu đuổi muỗi để xông hơi liên tục trong nhiều ngày liền. Tuy nhiên, theo các chuyên gia của Viện Sốt rét ký sinh trùng & côn trùng Trung Ương:

• “Nguyên nhân 4 người từ Hòa Bình nhập viện không phải do ngộ độc tinh dầu. Thực chất, loại hóa chất mà gia đình sử dụng được nhập lậu từ Trung Quốc, có hoạt chất là Cypermethrin, tác dụng là diệt sâu, muỗi, côn trùng nói chung.”
• Như vậy tinh dầu không phải là nguyên nhân gây ngộ độc mà thủ phạm chính là tạp chất được pha thêm trong tinh dầu. Sự việc này như hồi chuông cảnh tỉnh với người tiêu dùng, hãy lựa chọn kỹ lưỡng các sản phẩm tinh dầu sả chanh uy tín và thương hiệu để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tinh dầu Sả chanh Devi không chỉ được cấp phép lưu hành bởi Cục Quản lí Dược, mà còn là sản phẩm được nghiên cứu phát triển bởi công ty dược uy tín Tuệ Linh, và sản xuất trên dây chuyền, công nghệ hiện đại đạt chuẩn quốc tế. Do đó, chúng ta có thể hoàn toàn yên tâm lựa chọn Tinh dầu Sả chanh Devi để xông phòng, làm đẹp và đặc biệt là xông hơi phòng tránh bệnh trong mùa dịch.

Tinh dầu Sả chanh Devi – Làm sạch vi khuẩn, đánh bay virus

4. Cách phân biệt tinh dầu Sả chanh thật và sản phẩm kém chất lượng

Dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu thêm một số cách đơn giản để các bạn có thể tự kiểm chứng sản phẩm tinh dầu Sả chanh của mình có phải nguyên chất hay không ngay tại nhà.

1. Nhỏ 3-5 giọt tinh dầu Sả chanh ra một tờ giấy trắng:

• Vì tinh dầu Sả chanh nhẹ hơn không khí nên nếu là tinh dầu Sả chanh thật sẽ bay hơi rất nhanh tầm 5-7 phút và không để lại dấu vết gì.
• Tinh dầu giả sẽ thấm và loang ra tờ giấy, khi khô sẽ để lại vết trên giấy.

2. Lắc mạnh chai tinh dầu Sả chanh:

• Nếu là tinh dầu Sả chanh thật, khi lắc bọt sẽ nổi lên và sau đó tan ngay khi dừng lắc.
• Tinh dầu giả sẽ nổi lên nhiều bọt nhỏ, và phải mất thời gian rất lâu sau mới tan hết bọt.

3. Xoa tinh dầu Sả chanh lên tay:

• Tinh dầu Sả chanh có tính nóng và có thể gây bỏng da, nên khi ta xoa tinh dầu thật lên tay sẽ thấy tinh dầu thẩm nhấu nhanh qua da, không có hiện tượng bị bết lại và có cảm giác hơi nóng.
• Còn tinh dầu giả khi xoa sẽ có hiện tượng bết dính, gần như không thấy hiện tượng nào khác.

Trên đây là một số thông tin thú vị về tinh dầu Sả chanh mà không phải ai cũng biết. Với những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, bạn đọc hãy đừng ngần ngại chuẩn bị sẵn những chai tinh dầu Sả chanh ngay tại nhà nhé. Nếu có bất cứ băn khoăn nào về tinh dầu Sả chanh, tác dụng và cách dùng hiệu quả, hãy gọi đến số tổng đài 1800.1190 (miễn cước) để được tư vấn nhé!

Chia sẻ

Chia sẻ

• Xông hương:
  Nhỏ 3-5 giọt tinh dầu và khoang chứa nước của đèn xông hoặc máy khuếch tán tinh dầu. Nên kết hợp nhiều loại tinh dầu để đạt được hiệu quả tối đa.
• Massage:
  Phối trộn 10 giọt tinh dầu với 30ml dầu nền (dầu bơ, dầu dừa). Giúp thư giãn cơ thể, cân bằng trạng thái tinh thần.
• Tắm với tinh dầu:
  Sử dụng 5-10 giọt tinh dầu, ngâm mình trong bồn từ 15-20 phút.
• Xông mặt:
  Nhỏ 2-5 giọt tinh dầu vào chậu nước nóng hoặc máy xông mặt, để cách mặt từ 25-30 cm. Nhắm mắt, hít sâu thư giãn liên tục khoảng 5-10 phút.

Chia sẻ

Chia sẻ

Báo cáo Khoa học về nghiên cứu và giảng dạy Sinh học ở Việt Nam – Hội nghị Khoa học toàn quốc gia lần thứ 4.

Nghiên cứu này đã tiến hành khảo sát chất lượng và khả năng kháng khuẩn của tinh dầu từ cây Sả chanh (Cymbopogon citratus) trồng tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam như: Hòa Bình, Hà Nam, Nam Định. Kết quả cho thấy hàm lượng citral dao động từ 75,35 – 79,71% (thân Sả chanh) và 77,10 – 80,73% (lá Sả chanh). Tinh dầu Sả chanh thu được có khả năng chống oxy hóa với hàm lượng DPPH đạt 89,31% (thân Sả chanh) và 69,31% (lá Sả chanh). Hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu Sả chanh được thực hiện bằng phương pháp khuếch tán trên đĩa thạch, sử dụng 07 chủng vi sinh vật kiểm định. Kết quả cho thấy tinh dầu Sả chanh C. citratus trong các mẫu thu thập của thí nghiệm này trồng tại Hòa Bình có hoạt tính sinh học và khả năng kháng khuẩn tốt.

MỞ ĐẦU

Sả chanh (Cymbopogon citratus) là một cây thuốc lâu năm thuộc họ Poaceae. Trong y học cổ truyền, Sả chanh có vị the, cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng làm ra mồ hôi, sát khuẩn, chống viêm, thông tiểu, hạ khí, tiêu đờm (Đỗ Tất Lợi, 2006).

Hình ảnh cây Sả chanh

Theo nghiên cứu, thành phần hóa học chính của tinh dầu tạo nên mùi đặc trưng của Sả chanh là citral luôn dao động trong khoảng 30,0 – 93,76% và neral aldehyde (25 – 38%). Bên cạnh đó, tinh dầu Sả chanh là có khả năng kháng lại một số vi sinh vật, đặc biệt là vi khuẩn gây bệnh.

Việc sử dụng các loại tinh dầu và các chất chiết từ thực vật để kiểm soát mầm bệnh là một xu hướng phát triển tất yếu phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện đại. Tính kháng khuẩn của tinh dầu Sả chanh được chứng minh là do sự hiện diện của một số hoạt chất như citral, phenol, terpen và aldoketone (Tatiana et al., 2017).

Do vậy, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu xác định một số thành phần hóa học chính, hàm lượng hoạt chất đặc trưng cũng như khả năng kháng một số vi khuẩn gây bệnh của tinh dầu Sả chanh trồng tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam như: Hòa Bình, Hà Nam và Nam Định từ đó đưa ra các kết quả so sánh chất lượng tinh dầu của các vùng trồng Sả chanh khác nhau và đề xuất hướng ứng dụng tinh dầu sả trong các sản phẩm dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm.

VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Vật liệu

• Mẫu Sả chanh (Cymbopogon citratus) được thu hái tại các tỉnh Hòa Bình (SHB), Hà Nam (SHN) và Nam Định (SNĐ) sau 4-6 tháng trồng năm 2019.
• Các chủng vi sinh vật kiểm định Enterococcus faecalis (ATCC-33186), Shigella flexneri (ATCC-12022), Escherichia coli (ATCC-25922), Streptococcus pneumoniae (ATCC-49619), Staphylococcus aureus (ATCC-25923), Salmonella typhi (ATCC-14028), Klebsiella pneumoniae (ATCC-70063) được cung cấp bởi Bộ môn Vi sinh vật học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp tách chiết tinh dầu

• Thân củ tươi, lá tươi được tách riêng và cắt nhỏ.
• Chưng cất bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước trong thời gian 3-5 giờ ở áp suất thường (Bộ Y tế, 1974) thu được tinh dầu thân và lá Sả chanh và được làm khan bằng Na2SO4.

Xác định thành phần hóa học chính của tinh dầu Sả chanh

Sử dụng phương pháp sắc ký khí ghép khối phổ (GC-MS): Việc phân tích tinh dầu Sả chanh được thực hiện trên hệ thống thiết bị sắc ký khí GC/MS của hãng Agilent Technologies HP 6890N. Agilent Technologies HP 6890N ghép nối với Mass Selective Detector Agilent HP 5973 MSD. Cột HP5 MS có kích thước 0,25 m x 30 m x 0,25 mm và HP1 có kích thước 0,25 m x 30 m x 0,32 mm. Chương trình nhiệt độ với điều kiện 60 oC/2 phút; tăng nhiệt độ 4 oC/1 phút cho đến 220 oC, sau đó lại tăng nhiệt độ 20 oC/phút cho đến 260 oC; với He làm khí mang.

Khảo sát khả năng quét gốc tự do DPPH

Khả năng quét gốc tự do của tinh dầu Sả (thân, lá) được thực hiện theo phương pháp DPPH (2,2 – Diphenyl – 1 – picrylhydrazyl):

• Tinh dầu được pha thành các nồng độ 50, 100, 150, 200, 250 µL trong methanol.
• Lượng mẫu sử dụng vào phản ứng là 250 µL và DPPH 0,006% là 250 µL.
• Hỗn hợp phản ứng được ủ ở nhiệt độ phòng trong 60 phút trong tối, sau đó đo độ hấp thu quang phổ ở bước sóng 517 nm.
• Khả năng quét gốc tự do được tính dựa vào hiệu suất phản ứng và hàm lượng chất kháng oxy hóa tính tương đương vitamin C (Molyneux., 2004).

Xác định hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu Sả chanh

Khả năng kháng khuẩn của tinh dầu Sả chanh được thực hiện bằng phương pháp khuếch tán trên đĩa thạch.

• Nhỏ 100 µL dịch vi khuẩn kiểm định (đã nuôi qua đêm) vào trên đĩa petri chứa môi trường MPA (agar 20 g/l; cao thịt 3 g/l; pepton 5 g/l; NaCl 5 g/l), trải đều.
• Tiến hành khoan lỗ thạch trên đĩa, sau đó cho 100 µL tinh dầu Sả chanh vào các giếng thạch trên đĩa petri, ủ ở 4 °C trong 2 giờ để hoạt chất kháng khuẩn từ giếng thạch khuếch tán vào môi trường, sau đó ủ đĩa petri ở 37 °C trong 24 h.
• Hoạt tính kháng khuẩn được xác định theo công thức: D – d (mm), trong đó D: đường kính vòng kháng khuẩn (mm), d: đường kính lỗ khoan (mm).
• Đối chứng được sử dụng là kháng sinh vancomycin (ĐC1) 8 µg/mL và ampicillin (ĐC2) 40 µg/mL.

Phương pháp xử lý số liệu

Kết quả được xử lý bằng phần mềm Excel 2010, các thí nghiệm được lặp lại 3 lần (n=3).

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

Khảo sát thành phần hóa học chính của tinh dầu Sả chanh trồng tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam

Chất lượng của dầu Sả chanh được đánh giá dựa trên hàm lượng citral. Citral là sự kết hợp của geranial (α-citral) và aldehyde đồng phân (β-citral).

Bằng phương pháp GC/MS nghiên cứu này đã xác định được một số thành phần chính của tinh dầu Sả chanh được chiết xuất từ thân và lá cây sả trồng tại một số tỉnh phía Bắc như Hòa Bình, Hà Nam và Nam Định. Kết quả được thể hiện tại Bảng 1.

Kết quả ở Bảng 1 cho thấy:

• Hàm lượng citral tổng số trong tinh dầu Sả chanh dao động trong khoảng 75,35 – 79,71% (thân) và 77,10 – 80,73% (lá).
• β-myrcene và 2,6- octadien-1-ol 3,7-dimethyl-acetate không tìm thấy ở trong thân Sả mà có ở lá dao động từ 9,96 – 11,15% và 0,98 – 1,12%.
• Một số thành phần còn lại không tìm thấy ở lá nhưng lại có trong thân Sả chanh như eudesm-7(11)-en-4-ol, caryopyllene, β-pinene và 1,3,6- octatriene 3,7-dimethyl.

Kết quả này cũng phù hợp với nghiên cứu của Tajidin et al., 2012 với hàm lượng citral đạt 79,69%, myrcene là 8,05%. Và đồng thời cũng phù hợp với TCVN 11425:2016 (Tiêu chuẩn tinh dầu Sả chanh), hàm lượng citral tối thiểu phải đạt 75%.

Kết quả Bảng 1 cũng cho thấy hàm lượng hoạt chất trong tinh dầu Sả chanh trồng tại Hòa Bình cao hơn so với tinh dầu Sả chanh trồng tại Hà Nam và Nam Định. Kết quả này phản ánh sự khác nhau về chất lượng Sả tại các vùng trồng khác nhau.

Khảo sát khả năng quét gốc tự do DPPH của tinh dầu Sả chanh

Tiến hành khảo sát khả năng quét gốc tự do trên DPPH (2,2-diphenyl-1 picrylhydrazyl) của tinh dầu Sả chanh, kết quả thu được tại Hình 1 và Hình 2.

Kết quả ở Hình 1 và Hình 2 cho thấy:

• Ở tất cả các nồng độ thí nghiệm tinh dầu Sả chanh đều có khả năng quét gốc tự do cả ở thân và lá Sả chanh.
• Tuy nhiên, khả năng quét gốc tự do đạt cao nhất 89,31% (thân Sả chanh) và 69,31% (lá Sả chanh) ở nồng độ tinh dầu bão hòa.
• Kết quả nghiên cứu này phù hợp với kết quả của Rao et al., 2009 cũng báo cáo cho thấy rằng khả năng quét gốc tự do DPPH của tinh dầu Sả chanh là 85%.

Qua đó, cũng cho thấy khả năng quét gốc tự do trong tinh dầu ở thân và lá Sả chanh trồng tại Hòa Bình cao hơn ở Hà Nam và Nam Định.

Hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu Sả chanh

Tiến hành nghiên cứu hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu sả với 07 chủng vi khuẩn kiểm định: E. faecalis, S. flexneri, E. coli, S. pneumoniae, S. aureus, S. typhi, K. pneumoniae. Kết quả được thể hiện tại Bảng 2.

Kết quả tại Bảng 2 cho thấy

• Tinh dầu Sả chanh có khả năng ức chế sự phát triển của 06/07 chủng vi khuẩn kiểm định bao gồm E. faecalis, S. flexneri, E. coli, S. pneumoniae, S. aureus, K. pneumoniae, không có khả năng ức chế sự phát triển của S. typhi.
• Tinh dầu SHB có khả năng ức chế mạnh nhất sự phát triển của 02 chủng vi khuẩn S. flexneri và S. pneumoniae với đường kính vòng kháng khuẩn đạt 20 mm và 20,5 mm.
• Ở tinh dầu thân Sả chanh và ở tinh dầu lá Sả chanh là 19 mm đối với vi khuẩn S. pneumoniae. Đặc biệt, một số tinh dầu sả có khả năng kháng khuẩn cao hơn cả đối chứng – là chất kháng sinh thường được dùng trong nhiều trị nhiễm khuẩn hiện nay (như đường kính vòng vô khuẩn của SHB với vi khuẩn S. flexneri là 20 mm trong khi ở kháng sinh ampicilin chỉ là 18mm).

Nghiên cứu của Tatiana et al., 2017 cũng cho thấy rằng tinh dầu Sả chanh có khả năng ức chế sự phát triển của V. cholera, S. paratyphi, E. coli, B. subtilus, S. aureus. Các nghiên cứu trong và ngoài nước đã cho thấy khả năng kháng khuẩn của nhiều loại tinh dầu sả khác nhau, kháng được vi khuẩn Gram âm, vi khuẩn Gram dương, nấm men và nấm mốc (Tatiana et al., 2017, Vyshali et al., 2016).

Kết quả cho thấy tiềm năng ứng dụng của loại tinh dầu Sả chanh và thích hợp cho việc sản xuất các loại nước rửa tay diệt khuẩn – một sản phẩm đang có nhu cầu rất lớn hiện nay

KẾT LUẬN

1. Hàm lượng một số hoạt chất chính trong tinh dầu Sả chanh trồng tại Hòa Bình cao hơn so với tinh dầu thu được từ Sả chanh trồng tại Hà Nam và Nam Định với hàm lượng citral đạt 79,71% (thân) và 80,73% (lá).
2. Tinh dầu thu được cả ở thân và lá cây Sả chanh đều có khả năng quét gốc tự do với hàm lượng DPPH đạt 89,31% (thân) và 69,31% (lá).
3. Tinh dầu Sả chanh trồng tại Hòa Bình có khả năng ức chế mạnh nhất sự phát triển của 02 chủng vi khuẩn S. flexneri và S. pneumoniae với đường kính vòng vô khuẩn đạt 20 mm và 20,5 mm; đối với vi khuẩn S. pneumoniae là 19 mm ở mẫu tinh dầu thân và lá Sả chanh.
4. Tinh dầu Sả chanh có khả năng kháng 06/07 chủng vi khuẩn kiểm định sử dụng bao gồm cả vi khuẩn Gram âm và Gram dương.

Lời cảm ơn: Nghiên cứu này được thực hiện với sự hỗ trợ về kinh phí từ nhiệm vụ KH&CN cấp Bộ Khoa học và Công nghệ: “Đánh giá chất lượng tinh dầu sả thu hồi từ các phương pháp chưng cất khác nhau”.

Chia sẻ

Chia sẻ