Viêm xoang khiến nhiều người mệt mỏi vì đau đầu, nghẹt mũi, khó thở kéo dài. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc Tây, không ít người tìm đến bài thuốc dân gian từ cây chó đẻ – loại thảo dược quen thuộc có đặc tính kháng viêm, giải độc. Vậy cách chữa viêm xoang bằng cây chó đẻ có thực sự hiệu quả không và nên dùng thế nào để an toàn, đạt kết quả tốt nhất?
Mục lục
1. Tại sao cây chó đẻ có tác dụng chữa viêm xoang?
Cây chó đẻ (hay còn được gọi là Diệp hạ châu) từ lâu đã được dân gian sử dụng như một vị thuốc quý giúp thanh nhiệt, giải độc và tiêu viêm hiệu quả.
Trong Đông y, loại cây này cây chó đẻ có tính mát, vị hơi đắng ngọt, có công dụng giảm đau, tăng đào thải độc tố và các tác nhân gây hại ra bên ngoài, giúp làm dịu những phản ứng viêm nhiễm trong cơ thể, đặc biệt là ở đường hô hấp và xoang mũi. Bên cạnh đó, thảo dược này còn giúp chống viêm, sát khuẩn nên được nhiều người sử dụng để điều trị bệnh viêm xoang.
Các nghiên cứu hiện đại cho thấy, cây chó đẻ chứa nhiều hoạt chất sinh học quý như flavonoid, lignan, phyllanthin và hypophyllanthin. Những thành phần này có khả năng:
- Giảm viêm và kháng khuẩn, ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây viêm xoang.
- Làm loãng dịch nhầy, giúp đường thở thông thoáng hơn, giảm cảm giác nặng vùng mặt.
- Giảm sưng đau, nghẹt mũi và nhức đầu, mang lại cảm giác dễ chịu, nhẹ mũi hơn cho người bệnh.
Nhờ những đặc tính này, cây chó đẻ có thể được xem là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên giúp giảm triệu chứng viêm xoang: giúp giảm đau nhức giữa hai mắt (viêm xoang sàng trước), đau nhức vùng má (viêm xoang hàm), đau nhức vùng gáy hoặc đau nhức trong sâu (viêm xoang sàng sâu, viêm xoang bướm)…
Vì vậy, người dân tận dụng lợi ích này để sử dụng cây chó đẻ chữa bệnh viêm xoang. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế thuốc đặc trị hay phác đồ điều trị y khoa.
2. Các bài thuốc chữa viêm xoang từ cây chó đẻ
Nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc và kháng viêm tự nhiên, được đánh giá khá an toàn, lành tính nên cây chó đẻ được nhiều người sử dụng như một bài thuốc dân gian giúp làm dịu các triệu chứng viêm xoang như nghẹt mũi, nhức đầu, sổ mũi kéo dài. Tùy vào điều kiện và tình trạng bệnh, bạn có thể áp dụng một trong những cách dưới đây để hỗ trợ cải thiện bệnh ngay tại nhà.
2.1. Uống nước sắc cây chó đẻ
Công dụng: Uống nước sắc cây chó đẻ giúp thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm trong cơ thể. Khi dùng đều đặn, có thể hỗ trợ làm dịu sưng đau vùng xoang, giảm nghẹt mũi và đau đầu do viêm xoang gây ra.
Nguyên liệu: 30–50g cây chó đẻ tươi hoặc 10–15g cây khô.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch toàn bộ dược liệu, để ráo nước.
- Cho nguyên liệu đã ráo nước vào nồi, thêm khoảng 500ml nước và đun đến khi còn khoảng 200ml.
- Chia làm 2 lần uống trong ngày, dùng liên tục trong 5–7 ngày.
Lưu ý: Không nên uống kéo dài quá 10 ngày, vì cây chó đẻ có tính hàn, dễ gây lạnh bụng, mệt mỏi hoặc rối loạn tiêu hóa ở người nhạy cảm. Nếu cơ thể thuộc thể hàn (hay lạnh, dễ tiêu chảy), nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
2.2. Xông mũi bằng cây chó đẻ
Công dụng: Hơi nước nóng kết hợp tinh chất từ cây chó đẻ giúp làm loãng dịch nhầy trong xoang, thông thoáng đường thở và giảm sưng viêm ở niêm mạc mũi. Phương pháp này đặc biệt hữu ích với người bị nghẹt mũi, chảy nước mũi hoặc đau đầu nhẹ do viêm xoang.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 nắm lá cây chó đẻ tươi, rửa sạch.
- Cho vào nồi cùng 1 lít nước, đun sôi kỹ.
- Khi nước còn bốc hơi nóng, trùm khăn kín đầu và xông hơi vùng mũi – mặt trong khoảng 10–15 phút.
Mẹo nhỏ: Để tăng hiệu quả, bạn có thể thêm một chút muối hạt hoặc vài giọt tinh dầu khuynh diệp, bạc hà khi xông. Những thành phần này có tác dụng kháng khuẩn và thông mũi rất tốt.
2.3. Dùng nước cốt cây chó đẻ
– Chuẩn bị nguyên liệu:
- Cây chó đẻ có hoa tím.
- Muối.
- Tăm bông.
- Nước muối sinh lý.
– Cách thực hiện rửa mũi xoang bằng cây chó đẻ như sau:
- Dùng nước muối sinh lý để làm sạch mũi xoang, lau khô lại bằng khăn bông.
- Cây chó đẻ mang đi rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng khoảng 30 phút để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất và vi khuẩn trong cây. Vớt hoa ra, để ráo nước.
- Cho cây chó đẻ vào cối, giã nát. Dùng vải lọc chắt lấy phần nước cốt và bỏ bã.
- Dùng tăm bông thấm nước cốt cây chó đẻ, lau vào bên trong của mũi để niêm mạc xoang mũi thấm các hoạt chất.
- Sau khi quen với việc sử dụng cây chó đẻ, bạn có thể nhỏ mỗi bên 2 – 3 giọt để cải thiện các triệu chứng viêm xoang.
Người bệnh thực hiện 2 lần mỗi ngày đều đặn trong 2 tháng sẽ thấy các biểu hiện thuyên giảm, bớt chảy dịch nhầy mủ, nhức mũi…
2.4. Kết hợp cây chó đẻ với các dược liệu khác
Để tăng hiệu quả điều trị, dân gian thường kết hợp cây chó đẻ cùng các vị thuốc có tính kháng viêm, tiêu độc khác, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn và tăng sức đề kháng tự nhiên.
Bài thuốc 1: Cây chó đẻ + cam thảo đất + kim ngân hoa (mỗi vị 10g). → Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 lần, giúp thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm xoang và hỗ trợ làm mát gan.
Bài thuốc 2: Cây chó đẻ + rau diếp cá + tía tô. → Có thể nấu lấy nước xông hoặc uống để giảm nghẹt mũi, ho, đờm và thông thoáng đường hô hấp.
Lưu ý: Không nên tự ý phối hợp nhiều vị thuốc nếu chưa hiểu rõ tính dược của từng loại. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến thầy thuốc Đông y hoặc bác sĩ y học cổ truyền để được hướng dẫn phù hợp với cơ địa.
Tìm hiểu thêm:
3. Lưu ý khi chữa viêm xoang bằng cây chó đẻ
Cây chó đẻ là thảo dược tự nhiên nên nhiều người cho rằng cây an toàn lành tính và không gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, khi lạm dụng hay dùng sai cách nó có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khoẻ, xuất hiện một số tác dụng phụ như phá hủy hồng cầu, suy giảm miễn dịch…. Vì vậy, để đảm bảo an toàn khi dùng cây chó để, cần chú ý những thông tin sau:
- Dùng dịch chiết cây chó đẻ có thể gây đau rát mũi, đau đầu… vào những ngày đầu sử dụng. Đây là biểu hiện bình thường, không gây nguy hiểm và sẽ thuyên giảm sau vài lần dùng nên bạn có thể yên tâm.
- Trong quá trình sử dụng, người bệnh nên thường xuyên đến để kiểm tra tiến trình của bệnh. Điều này giúp kiểm tra hiệu quả điều trị của cây chó đẻ và ngăn ngừa tác dụng phụ không đáng có.
- Bên cạnh việc dùng chó đẻ để chữa viêm xoang, người bệnh cần sử dụng những phương pháp điều trị chuyên sâu theo sự chỉ định của bác sĩ để rút ngắn thời gian chữa bệnh.
- Cây chó đẻ có tính hàn mạnh, khi uống liên tục trong thời gian dài có thể gây lạnh bụng, tiêu chảy, mệt mỏi, tụt huyết áp. Người dùng chỉ nên uống theo liệu trình ngắn từ 5–7 ngày, sau đó ngưng một thời gian để cơ thể phục hồi. Ngoài ra, việc lạm dụng cây chó đẻ còn khiến gan và thận phải hoạt động nhiều hơn, không có lợi cho người đang mắc bệnh mạn tính ở các cơ quan này.
- Đối tượng không nên sử dụng cây chó đẻ: Một số nhóm đối tượng nên tránh dùng hoặc cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng gồm: Phụ nữ mang thai và cho con bú, người huyết áp thấp: Cây chó đẻ có tác dụng hạ huyết áp tự nhiên, dễ gây choáng váng, mệt mỏi, trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, người đang điều trị bằng thuốc Tây.
Trên đây là bài thuốc chữa viêm xoang từ cây chó đê được người dân sử dụng phổ biến. Nếu như muốn tìm hiểu thêm các loại thuốc nam khác chữa bệnh viêm xoang, bạn có thể đọc bài viết: Khám phá tác dụng của 12 cây thuốc nam trị viêm xoang
