Mật ong dú là một trong những sản phẩm tự nhiên quý giá và đặc biệt của Việt Nam. Mặc dù mật ong dú không phổ biến như mật ong thông thường, nhưng giá trị dinh dưỡng và tác dụng chữa bệnh của nó đã được nghiên cứu khoa học và người dùng công nhận. Trong bài viết này là những thông tin vô cùng thú vị về mật ong dú. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mục lục
1. So sánh mật ong dú và mật ong thường
Ong dú, còn gọi là ong rú là một loài ong không có ngòi đốt. Chúng phân bố rộng rãi trên các vùng núi nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Đây là loài mật ong đặc biệt có các đặc điểm như sau:
- Kích thước nhỏ: So với các giống ong mật khác như ong ruồi, ong khoái, ong nội… thì ong dú có kích cỡ nhỏ hơn, thường chỉ bằng con ruồi. Đó là một ưu điểm của loại ong này bởi nó có thể thụ phấn được cho các loài hoa có kích thước nhỏ mà mật ong lớn không thực hiện được.
- Tính hiền hòa: Ong dú không có ngòi, thay vào đó, chúng sử dụng hàm để cắn. Tuy nhiên, ong dú ít khi tấn công con người, chỉ khi cảm thấy bị đe dọa hay bị phá tổ. Nó cũng không bỏ tổ khi có động hoặc ồn ào.
- Khả năng sản xuất mật: Ong dú kiếm phấn hoa, hòa với nước dãi của mình để chuyển hóa thành mật ong. Đặc biệt, nó không thích hút đường mà lại thích hút nhựa cây. Vì vậy, mật ong dú có vị ngọt thanh, hơi chua và có nhiều đặc tính quý giá cho sức khỏe.
Tìm hiểu thêm: Quá trình sinh sản và vòng đời của ong dú
Thành phần của mật ong thường chứa 70 – 80% đường hữu cơ, 17% là nước, phần còn lại là enzym, khoáng chất, vitamin, acid… Các tỷ lệ hoạt chất thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như giống ong, loại hoa mà ong lấy mật, điều kiện thời tiết… Từ đó giúp mật ong có các đặc tính và những công dụng đặc trưng cho sức khỏe. Dưới đây là một vài điểm khác nhau giữa mật ong dú và mật ong thông thường:
| Đặc điểm | Mật ong dú | Mật ong thường |
| Thành phần | – Tỷ lệ nước nhiều nên lỏng hơn
– Thành phần đường chính là Trehalulose – đường hữu cơ |
– Ít nước nên cô đặc hơn
– Hàm lượng Trehalulose thấp và chỉ có ở một số loại ong mật nhất định |
| Vị | Ngọt thanh, hơi chua | Ngọt, đến rất đậm |
| Màu sắc | Vàng nhạt | Vàng hổ phách, nâu sẫm |
| Sản lượng | Sản lượng mật ít, mỗi tổ sản xuất được khoảng 4 gam mật một năm. | Sản lượng mật nhiều, mỗi tổ sản xuất được 15 gam mật một năm. |
| Cấu trúc mật | Mật ong được chứa trong các viên tròn đậy kín xây bằng nhựa cây của ong dú | Mật ong chứa trong các tổ hình lục giác được xây bằng sáp ong sinh ra từ các ong thợ |
| Giá thành | Cao hơn | Thấp hơn |
Điểm đặc biệt của mật ong rú là lượng đường trehalulose – có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe. Nó có khả năng phân hủy thành glucose và fructose chậm hơn nhiều trong hệ thống tiêu hóa và giúp lượng đường trong máu tăng ổn định hơn. Bên cạnh đó, mật ong rú vẫn có vị ngọt nhưng không gây sâu răng.
2. Công dụng của mật ong dú
Mật ong dú có hàm lượng nước lớn nên sẽ tạo điều kiện cho các vi sinh vật cư trú và phát triển bên trong mật ong. Hầu hết các vi sinh vật này là men vi sinh với khả năng tiết ra enzyme có lợi, cùng với enzyme được sản xuất từ những con ong dú giúp làm tăng và bảo tồn chất lượng của mật ong. Bên cạnh đó, mật ong dú có nhiều dưỡng chất khác tạo nên các tác dụng độc đáo như sau:
2.1. Tác dụng kháng khuẩn
Theo nghiên cứu “Hoạt tính kháng khuẩn và xác định rutin của mật ong được sản xuất bởi loài ong không đốt Melipona Compressipes manaosensis và mật ong thương mại” của Renah Boanerges de Queiroz Pimentel và cộng sự cho thấy mật ong không có ngòi đốt có khả năng ức chế nhiều vi khuẩn gram dương và âm như S. Aureus, E. coli, P. Vulgaris, S. sonnei và Klebsiella sp…
Tác dụng này là nhờ thành phần Hydrogen peroxide có trong mật ong giúp tăng cường sản xuất các cytokine cho phản ứng viêm để tiêu diệt vi khuẩn. Còn các thành phần hóa học thực vật có trong mật ong như flavonoid, phenolic và peptide có tác dụng kháng khuẩn giúp ức chế quá trình thực bào ngăn chặn gốc tự do gây tổn hại cho mô.
Ngoài ra, acid chiếm tỷ lệ nhỏ trong mật ong cũng giúp ngăn chặn phần lớn vi sinh vật gây hại phát triển ở độ pH từ 7,2 – 7,4.
2.2. Chống viêm
Theo nghiên cứu “Mật Ong không đốt , Thuốc Chữa Lành Vết Thương Tự Nhiên: Đánh Giá” của Mohd Azri Abd Jalil và cộng sự cho thấy các hợp chất phenolic trong mật ong dú có thể ức chế sự sản xuất quá mức các chất trung gian gây viêm như NO, TNF-α và PGE 2. Ngoài ra, nó còn giúp dọn các gốc tự do, giúp bảo vệ tế bào khỏi độc do các chất trung gian hóa học gây ra.
Hơn nữa, mật ong dú còn có tác dụng giảm phù nề, từ đó giúp tăng cường khả năng chống chọi các phản ứng bất lợi trong quá trình viêm nhiễm.
2.3. Tăng khả năng chữa lành vết thương
Mật ong có đặc tính sát trùng và như là kháng sinh tự nhiên giúp chữa lành vết thương. Nó giúp thúc đẩy hoạt động tạo mạch, tái tạo biểu mô da, nhanh chóng chữa lành vết thương.
Bên cạnh đó, nó có tác dụng diệt khuẩn, chống viêm, chống oxy hóa nên có thể giữ cho vết thương sạch sẽ, góp phần tăng khả năng chữa lành vết thương. Mật ong dú là chất tự nhiên với màu vàng nhạt nên cũng có tính thẩm mỹ hơn.
2.4. Chăm sóc da: dưỡng ẩm, trị mụn, tẩy tế bào chết
Mật ong rú chứa các dưỡng chất tốt giúp mang lại nhiều lợi ích cho làn da như sau:
– Dưỡng ẩm:
Mật ong dú có hàm lượng nước nhiều hơn mật ong thường nên có khả năng dưỡng ẩm cao. Nó giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước bằng cách thẩm thấu, đưa dần dần nước vào bên trong. Từ đó, mật ong dú giúp duy trì độ ẩm cho da.
Các thành phần cơ bản trong mật ong dú như đường, acid lactic… cũng có hoạt động như chất dưỡng ẩm. Ngoài ra, vitamin B, E và K, cùng với một số khoáng chất tốt như kali, phốt pho và canxi… cũng góp phần tạo nên đặc tính dưỡng ẩm của mật ong này.
– Trị mụn trứng cá:
Mật ong có tác dụng diệt khuẩn, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn như P. acnes. Ngoài ra, nó còn có tác dụng giảm viêm sưng, thúc đẩy quá trình lành da và ngăn ngừa mụn tái phát.
– Tẩy tế bào chết:
Mật ong dú cũng có tác dụng loại bỏ tế bào chết nhẹ nhàng, thông thoáng lỗ chân lông, giảm nguy cơ hình thành mụn.
2.5. Cải thiện giấc ngủ
Mật ong dú chứa tryptophan – là một axit amin thiết yếu có thể được chuyển hóa thành serotonin trong cơ thể. Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh giúp điều chỉnh tâm trạng, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
2.6. Tăng cường sức đề kháng
Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do, vốn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch. Trong khi đó, mật ong dú là nguồn cung cấp các chất chống oxy hóa dồi dào như polyphenol, flavonoid… nên giúp tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa mắc các bệnh viêm nhiễm hiệu quả.
3. Hướng dẫn cách sử dụng mật ong dú
Hiện nay có nhiều cách sử dụng mật ong dú khác nhau. Dưới đây là 3 cách thường được người dùng sử dụng phổ biến:
– Pha nước mật ong dú: Đây là cách sử dụng đơn giản nhất. Bạn pha 1-2 muỗng cà phê mật ong dú với nước ấm, uống vào buổi sáng, đầu buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ để tăng khả năng chống viêm, kháng khuẩn và làm đẹp da. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp với chanh hoặc gừng để tăng mùi vị, giải cảm, trị ho.
– Làm mặt nạ mật ong dú: Trộn mật ong dú với các nguyên liệu khác như sữa chua, bột yến mạch, chanh,… để tạo thành mặt nạ dưỡng da. Thoa đều mặt nạ lên da, để trong khoảng 15-20 phút, sau đó rửa sạch với nước ấm. Bên cạnh đó, bạn có thể trộn mật ong dú với đường nâu hoặc cà phê xay để tạo thành hỗn hợp tẩy tế bào chết.
– Bôi trực tiếp mật ong: bôi lên vết bỏng, hoặc vết thương, nhiệt miệng/ lở miệng để khử trùng, thúc đẩy quá trình làm lành cũng là cách được nhiều người sử dụng.
Mật ong dú mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nên được nhiều người sử dụng. Nó được đánh giá là an toàn, lành tính, tuy nhiên trong quá trình sử dụng người dùng vẫn cần chú ý những thông tin sau để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất:
- Chỉ lên dùng tối đa 30g mật ong để pha nước uống mỗi ngày.
- Không pha mật ong dú với nước nóng trên 60 độ C do dễ làm mất chất trong mật ong.
- Nên sử dụng mật ong dú nguyên chất, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Không nên sử dụng mật ong dú cho trẻ em dưới 1 tuổi.
- Bảo quản mật ong dú ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Trên đây là một số thông tin thú vị về mật ong dú, đặc biệt là công dụng độc đáo tốt cho sức khỏe. Mong rằng bài viết có thể giúp ích được cho bạn. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe.
