Giảo cổ lam hay còn được người dân Trung Hoa gọi là cỏ trường sinh, một loại dược liệu quý có tác dụng tăng cường sức khỏe, ổn định huyết áp, đường huyết. Tuy nhiên, bởi vì là một vị thuốc nên khi sử dụng người dùng phải nắm được một số lưu ý để đem lại hiệu quả cao nhất và không gây phản ứng phụ.
Mục lục
Thông tin khoa học
- Tên khoa học: Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino
- Tên khác: Cổ yếm, Giảo cổ lam, Dền toòng
- Họ: Bí (Cucurbitaceae)
Hình ảnh minh họa
Mô tả cây
- Giảo cổ lam là cây thảo có thân mảnh, leo nhờ tua cuốn đơn ở nách lá.
- Cây đực và cây cái riêng biệt, lá khép kín hình chân vịt.
- Cụm hoa hình chùy mang nhiều hoa nhỏ màu trắng, các cánh hoa rời nhau xòe hình sao, bao phấn dính thành đĩa, bầu có 3 vòi nhụy.
- Quả Giảo cổ lam khô hình cầu, đường kính 5-9mm, khi chín màu đen.
Thành phần hóa học
Thành phần hoạt chất chính của Giảo cổ lam: Saponin, flavonoid, polysaccharid.
Đặc biệt, trong giảo cổ lam có chứa hơn 100 loại saponin cấu trúc triterpenoid kiểu Dammaran (gồm 4 vòng và một mạch nhánh), gọi chung là các gypenosids, trong đó có 4 saponin có giống cấu trúc giống hệt saponin trong nhân sâm, 11 saponin có cấu trúc tương tự như saponin trong nhân sâm. Ngoài ra, giảo cổ lam còn chứa các acid amin tan trong nước, các vitamin, nhiều nguyên tố vi lượng như kẽm, sắt, selen và rất giàu canxi hữu cơ.
Công dụng
Giảo cổ lam là một trong những cây dược liệu cổ quý hiếm được biết đến với rất nhiều tác dụng trong y học. Dược liệu này đã được sử dụng từ rất lâu đời ở các nước như Nhật Bản, Ấn Độ, Indonesia, Triều Tiên, đặc biệt là Trung Quốc.
Ở Trung Quốc, Giảo cổ lam đã được các vua chúa Trung Quốc sử dụng từ xa xưa để tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và làm đẹp. Cây này được hoàng đế Tần Thủy Hoàng ưa dùng với mong muốn trường sinh bất lão, do vậy giảo cổ lam còn được gọi là cỏ trường thọ.
Ở Nhật Bản, năm 1976, các nhà khoa học tình cờ phát hiện ra Giảo cổ lam khi nghiên cứu một bộ lạc sống trên vùng núi cao có tuổi thọ bình quân xấp xỉ 100 tuổi. Nguyên nhân là do người dân nơi đây đã dùng giảo cổ lam, chế biến thành trà uống hàng ngày, để tăng cường sức khỏe. Người dân Nhật Bản gọi giảo cổ lam với cái tên Phúc Âm Thảo.
Giảo cổ lam đã được ghi trong sách cổ “Nông chính toàn thư hạch chú”, quyển Hạ năm 1694 và trong cuốn “Từ điển cây thuốc Việt Nam” với những công dụng sau:
- Ba chống: Chống u, chống lão hóa, chống mệt mỏi
- Ba giảm: Giảm béo, giảm căng thẳng, giảm nám sạm da
- Năm tốt: Ăn ngủ tốt, tiêu hóa tốt, da dẻ tốt, sức khỏe tốt và giúp tỉnh táo.
Một số lưu ý và cách khắc phục khi dùng Giảo cổ lam để không gây tác dụng phụ
Dùng giảo cổ lam bị mất ngủ, khó ngủ
Trường hợp này là do người bệnh dùng trà giảo cổ lam vào thời gian trước khi ngủ. Vì vậy người dùng không nên sử dụng trà giảo cổ lam vào buổi tối trước khi đi ngủ. Bởi giảo cổ lam làm kích thích thần kinh, giúp tăng hưng phấn do đó sẽ gây khó ngủ.
Cách khắc phục:
- Thay đổi thời gian dùng trà giảo cổ lam: Nên dùng vào Buổi sáng và đầu giờ chiều sẽ giúp cơ thể tỉnh táo và làm việc hiệu quả hơn.
Dùng trà giảo cổ lam bị hạ huyết áp
Giảo cổ lam có tác dụng hạ huyết áp, giúp ổn định huyết áp, do vậy nếu lạm dụng quá mức giảo cổ lam có thể làm huyết áp giảm đột ngột và làm cơ thể mệt mỏi. Trường hợp này cũng sảy ra với người bị huyết áp thấp.
Cách khắc phục:
- Uống đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng: Khoảng 79gram/1 ngày
- Đối với người bị huyết áp thấp nên dùng trà vào lúc ăn no hoặc có thể thêm vài lát gừng vào bình hãm
Dùng trà giảo cổ lam bị đầy bụng
Trường hợp này có thể do dùng giảo cổ lam để qua đêm. Chúng tôi luôn khuyến cáo người dùng không nên uống trà giảo cổ lam để qua đêm bời vì sau 1 đêm trà đã bị biến chất, do vậy sẽ gây hiện tượng bị đầy bụng
Cách khắc phục:
- Không dùng trà giảo cổ lam để qua đêm
Bạn đọc xem thêm: Hướng dẫn cách sử dụng Giảo cổ lam trong trị huyết áp cao
