Hiện nay tình hình dịch bệnh Covid diễn biến hết sức phức tạp, do vậy mỗi người dân và toàn thể xã hội cần nghiêm túc phòng và chống dịch. Hỗ trợ và giảm tải cho các bệnh viện, cơ sở y tế, vào ngày 17/3/2020 Bộ Y tế vừa có công văn 1306/BYT-YDCT gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; cục Y tế Bộ Công an, Bộ Quốc phòng; bệnh viện y học cổ truyền; khoa y học cổ truyền bệnh viện đa khoa, chuyên khoa; các cơ sở kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền… về việc tăng cường phòng, chống viêm đường hô hấp cấp SARS-Cov-2 bằng thuốc và các phương pháp y học cổ truyền.
Mục lục
1. Tình hình dịch bệnh Covid – 19
Đợt bùng phát dịch bệnh do virus SARS-CoV-2 đã được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc, vào khoảng đầu tháng 1 năm 2020. Sau đó, virus này đã lan sang các tỉnh khác của Trung Quốc đại lục và các quốc gia khác, bao gồm Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Úc, Pháp, Hoa Kỳ và Việt Nam.
Tính đến ngày 28 tháng 2 năm 2020, toàn thế giới đã có hơn 83.000 trường hợp nhiễm bệnh được xác nhận, 2.872 người tử vong, 36.731 người đã được chữa khỏi. Các ca bệnh bên ngoài Trung Quốc đã có mặt ở 57 quốc gia và vùng lãnh thổ. Dịch đang có dấu hiệu bùng phát mạnh bên ngoài Trung Quốc đại lục, tại các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Iran và Ý.
Tại Việt Nam, đến 22h30 ngày 31/12/2020, cả nước đã ghi nhận 1.456 ca mắc Covid-19, trong đó có 35 ca tử vong (đa phần là người cao tuổi, có bệnh nền nặng) và 1.323 ca đã được điều trị khỏi.
Triệu chứng của bệnh
Các biểu hiện phổ biến của người nhiễm SARS-CoV-2 gồm:
- Sốt: Ghi nhận trong khoảng 90% trường hợp.
- Mệt mỏi, ho khan: Gặp ở khoảng 80% bệnh nhân.
- Khó thở: Chiếm khoảng 20%, một số trường hợp tiến triển nặng dẫn đến suy hô hấp (15%).
Các chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là X-quang ngực, cho thấy tổn thương lan tỏa ở cả hai phổi. Xét nghiệm máu thường thấy tình trạng giảm bạch cầu, đặc biệt là giảm lympho bào, cho thấy hệ miễn dịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Biện pháp phòng tránh
Để bảo vệ bản thân và cộng đồng, người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng ngừa sau:
- Giữ gìn vệ sinh tay và đường hô hấp: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn; tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng khi chưa rửa sạch tay.
- Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng ho, sốt, khó thở.
- Giữ ấm vùng cổ họng, đặc biệt khi trời lạnh: Trong y học cổ truyền, có thể sử dụng trà gừng, nước gừng ấm để bảo vệ đường hô hấp.
- Ăn uống lành mạnh, giữ gìn thể trạng tốt để nâng cao sức đề kháng.
Thực hiện thông điệp 5K của bộ Y tế
- Khẩu trang: Luôn đeo khẩu trang nơi công cộng.
- Khử khuẩn: Rửa tay, vệ sinh bề mặt vật dụng.
- Khoảng cách: Giữ khoảng cách an toàn khi tiếp xúc.
- Không tụ tập đông người.
- Khai báo y tế đầy đủ, trung thực khi cần thiết.
2. Tăng cường phòng, chống bệnh dịch COVID-19 bằng thuốc và các phương pháp YHCT
Để chủ động tăng cường các biện pháp phòng chống dịch bệnh, ngăn chặn dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do COVID-19, đồng thời phát huy thế mạnh của y học cổ truyền trong việc phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do SAR-Cov-2 gây ra, Bộ Y tế đề nghị các đơn vị thực hiện các nội dung sau:
– Thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế trong phòng, chống dịch bệnh, ngăn chặn dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do SAR-Cov-2 gây ra;
– Chủ động phối hợp với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và các cơ quan liên quan trong việc phòng, chống COVID-19 do SAR-Cov-2 gây ra và các dịch bệnh khác trên địa bàn tỉnh;
– Cập nhật hướng dẫn chẩn đoán và điều trị, các biện pháp cách ly, các hướng dẫn và kiểm soát lây nhiễm bệnh viêm đường hô hấp cấp viêm đường hô hấp cấp tính do SAR-Cov-2 gây ra và các văn bản hướng dẫn liên quan khác do Bộ Y tế ban hành; thường xuyên cập nhật thông tin về dịch, bệnh;
– Lựa chọn thuốc cổ truyền, phương pháp y học cổ truyền (YHCT) trong phòng, hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do SAR-Cov-2 ban hành kèm theo công văn này tùy theo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh YHCT; kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh trong phòng, hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do SAR-Cov-2; đánh giá kết quả sử dụng thuốc cổ truyền, phương pháp YHCT hỗ trợ điều trị người bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do SAR-Cov-2 (nếu có).
– Các cơ sở kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền phải: Đảm bảo chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền, nguồn cung ứng cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh; không tăng giá dược liệu, thuốc cổ truyền liên quan đến các biện pháp phòng, hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do chủng do SAR-Cov-2 gây ra.
3. Phương pháp xông thảo dược
Xông hơi bằng thảo dược là phương pháp dân gian lâu đời, thường được sử dụng trong giai đoạn đầu của cảm mạo để hỗ trợ diệt virus và làm giảm triệu chứng. Phương pháp này tận dụng hơi nước nóng kết hợp với dược chất bay hơi từ thảo dược để giúp:
- Làm giãn mạch ngoại biên, tăng lưu thông máu.
- Kích thích tuyến mồ hôi hoạt động, từ đó đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.
- Làm thông thoáng đường hô hấp và giảm nhẹ các triệu chứng cảm cúm như nghẹt mũi, đau đầu.
Chuẩn bị nồi xông
Các loại lá sử dụng để nấu nồi nước xông thường là các loại lá tươi, có mùi thơm và tính ấm, gồm: lá chanh, sả, tía tô, kinh giới, hương nhu, hoắc hương, bạc hà, gừng, quế, bưởi, húng chanh, lá tre, lá dâu…
- Sử dụng khoảng 5–10 loại lá, tùy theo điều kiện, với tổng khối lượng khoảng 600–1.000g.
- Lá rửa sạch, cho vào nồi, đổ ngập nước, phủ lên miệng nồi bằng lá chuối tươi (nếu có), đậy nắp kín, có thể dùng vật nặng đè lên.
- Đun sôi trong khoảng 10 phút, sau đó đem đến nơi kín gió để xông.
Cách xông
- Cởi bỏ quần áo, trùm chăn kín người và nồi xông. Đặt nồi trước mặt.
- Ngẩng đầu, nghiêng nhẹ để tránh hơi nóng táp thẳng vào mặt.
- Dùng đũa từ từ mở nắp nồi, để hơi nước thoát ra. Có thể vạch lá để hơi bay lên nhiều hơn.
- Xông khoảng 10–20 phút, đến khi mồ hôi ra đều toàn thân thì dừng.
- Lau khô mồ hôi bằng khăn sạch, thay quần áo khô, và uống một ly nước nóng (trà gừng, nước đường, nước chanh…).
Những ai không nên xông hơi
- Người đang bị mất nước, mất máu nhiều, sốt cao hoặc đã ra nhiều mồ hôi.
- Người cao tuổi yếu sức, lú lẫn, không kiểm soát được hành vi (như bệnh nhân Parkinson).
- Phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 12 tuổi.
- Người đang mắc bệnh nặng, có bệnh lý nền phức tạp.
Sử dụng tinh dầu sả chanh
Tinh dầu sả chanh được biết là có đặc tính kháng nấm, diệt côn trùng, khử trùng và chống viêm. Sả có thể ngăn chặn sự phát triển của một số vi khuẩn và nấm men, và nó có chứa các đặc tính chống oxy hóa.
Sả chanh giúp khử mùi và làm sạch tự nhiên:
Làm mát không khí tự nhiên và an toàn. Bạn có thể thêm dầu vào nước và sử dụng dưới dạng phun sương hoặc sử dụng máy khuếch tán hoặc máy xông tinh dầu. Bằng cách thêm các loại tinh dầu khác, như hoa oải hương hoặc dầu cây trà, bạn có thể tùy chỉnh hương thơm tự nhiên của riêng mình.
Giảm căng thẳng và lo âu:
Sả là một trong những loại tinh dầu có tác dụng trị lo âu. Tinh dầu sả chanh có tác dụng làm dịu và có mùi dịu nhẹ giúp giảm bớt lo lắng.
Tiêu diệt và ngăn ngừa virus:
Dầu sả có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn với các đặc tính kháng khuẩn và trị liệu. Nghiên cứu trong ống nghiệm cũng chỉ ra rằng dầu có thể làm giảm các cytokine gây viêm trong cơ thể, hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh.
Cách sử dụng sả để xông hơi massage
Phương pháp này giúp làm sạch da mặt, thông thoáng lỗ chân lông, hỗ trợ ngừa mụn và thư giãn tinh thần.
Nguyên liệu và cách làm:
- Sả tươi: Rửa sạch, đập dập, cắt khúc.
- Nước: Cho sả vào nồi, đổ nước xâm xấp (2–3cm), đun sôi khoảng 10 phút.
- Chanh: Cắt lát mỏng, cho vào chậu nước cùng một nhúm muối.
- Kết hợp tinh dầu: Có thể thay thế sả tươi bằng 3–5ml tinh dầu sả chanh.
Cách xông da mặt:
- Đổ nước sả chanh vào chậu, trùm khăn kín đầu và giữ khoảng cách phù hợp để tránh bỏng da.
- Xông trong 5–10 phút, sau đó rửa lại mặt bằng nước mát và lau khô bằng khăn sạch.
- Nên thực hiện xông mặt từ 2–3 lần mỗi tuần để đạt hiệu quả tốt.
