Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 80% dân số ở các nước đang phát triển có nhu cầu sử dụng y học cổ truyền hoặc thuốc từ thảo dược để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe ban đầu. Doanh thu hàng năm thuốc từ dược liệu trên toàn thế giới đạt trên 80 tỉ USD và nhu cầu về dược liệu cũng như thuốc từ dược liệu có xu hướng ngày càng gia tăng. Trong vài thập niên gần đây, nhiều nước đã và đang đẩy mạnh việc nghiên cứu, bào chế và sản xuất các chế phẩm có nguồn gốc từ dược liệu để hỗ trợ, phòng ngừa và điều trị bệnh.
Ở Việt Nam, theo thống kê của ngành Y tế, nhu cầu sử dụng dược liệu của nước ta vào khoảng 60.000 – 80.000 tấn dược liệu/năm. Lĩnh vực sản xuất và kinh doanh dược liệu đã và đang mang lại nguồn lợi lớn cho nền kinh tế ngoài việc cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thuốc. Tuy nhiên, một phần lớn khối lượng dược liệu hiện nay vẫn phải nhập khẩu, trong khi Việt Nam lại là quốc gia có tiềm năng về nguồn tài nguyên dược liệu.
Năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 1976/QĐ-TTg ngày 30.10.2013 phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030”, cơ sở để phát triển dược liệu ở Việt Nam.
- Bản quy hoạch tổng thể này cũng đặt mục tiêu phát triển 54 loài dược liệu thế mạnh của 8 vùng sinh thái, gồm 36 loài dược liệu bản địa, 18 loài dược liệu nhập nội trồng tập trung quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Đồng thời, kèm theo Quyết định số 206/QĐ-BYT ngày 22/1/2015, Bộ Y tế ban hành danh mục 54 cây dược liệu ưu tiên phát triển, giai đoạn 2015-2020.
Hiện Việt Nam sẽ quy hoạch 8 vùng dược liệu trọng điểm để lựa chọn và khai thác hợp lý 24 loài, sản lượng đạt khoảng 2.500 tấn dược liệu mỗi năm.
8 vùng dược liệu trọng điểm của Việt Nam:
Biểu đồ 8 vùng dược liệu trọng điểm của Việt Nam
Mục lục
1. VÙNG NÚI CAO VỚI KHÍ HẬU Á NHIỆT
Vùng này bao gồm Lào Cai (Sa Pa), Lai Châu (Sìn Hồ) và Hà Giang (Đồng Văn, Quản Bạ), sẽ phát triển trồng 13 loài dược liệu, cụ thể là: 4 loài bản địa (Bình vôi, Đảng sâm, Hà thủ ô đỏ, Tục đoạn) và 9 loài nhập nội (Áctisô, Đỗ trọng, Độc hoạt, Đương quy, Tam thất, Hoàng bá, Mộc hương, Ô đầu, Xuyên khung… với diện tích 2.550ha. Ưu tiên phát triển các loài Áctisô, Đương quy, Đảng sâm.
Hình ảnh cây Tục đoạn
2. VÙNG NÚI TRUNG BÌNH CÓ KHÍ HẬU Á NHIỆT ĐỚI
Vùng này bao gồm Lào Cai (Bắc Hà), Sơn La (Mộc Châu) sẽ phát triển trồng 12 loài dược liệu, cụ thể là 5 loài bản địa (Bình vôi, Đảng sâm, Hà thủ ô đỏ, Tục đoạn, Ý dĩ) và 7 loài nhập nội (Áctisô, Bạch truật, Bạch chỉ, Dương cam cúc, Đỗ trọng, Đương quy, Huyền sâm). Ưu tiên phát triển các loài Bạch truật, Đỗ trọng và Áctisô.
Hình ảnh cây Bạch truật
3. VÙNG TRUNG DU MIỀN NÚI BẮC BỘ
Vùng này bao gồm Bắc Giang, Yên Bái, Quảng Ninh, Lạng Sơn, phát triển trồng 16 loài dược liệu, cụ thể là 13 loài bản địa (Ba kích, Đinh lăng, Địa liền, Gấc, Giảo cổ lam, Ích mẫu, Kim tiền thảo, Hồi, Quế, Sả, Sa nhân tím, Thanh hao hoa vàng, Ý dĩ) và 3 loài nhập nội (Bạch chỉ, Bạch truật, Địa hoàng) trên diện tích 4.600ha. Ưu tiên phát triển các loài Ba kích, Gấc, Địa hoàng; duy trì và khai thác bền vững Quế và Hồi trên diện tích đã có.
Hình ảnh cây Gấc
4. VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
Vùng này bao gồm Hà Nội, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Nam Định và Thái Bình, phát triển trồng 20 loài dược liệu trên diện tích 6.400ha. Trong đó, có 12 loài bản địa (Cúc hoa, Diệp hạ châu đắng, Địa liền, Đinh lăng, Gấc, Hòe, Củ mài, Hương nhu trắng, Râu mèo, Ích mẫu, Thanh hao hoa vàng, Mã đề) và 8 loài nhập nội (Bạc hà, Bạch chỉ, Bạch truật, Cát cánh, Địa hoàng, Đương quy, Ngưu tất, Trạch tả). Ưu tiên phát triển các loài: Ngưu tất, Bạc hà, Hòe và Thanh hao hoa vàng.
Hình ảnh cây Địa liền
5. VÙNG BẮC TRUNG BỘ
Đây là vùng có sự đa dạng sinh học rất cao, nguồn cây thuốc phong phú, là nơi tập trung 5 vườn quốc gia, bao gồm: Vườn quốc gia Bến En (Thanh Hóa, 14.735ha), Pù Mát (Nghệ An, 94.804ha), Vũ Quang (Hà Tĩnh, 55.028,9ha), Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình, 85.754ha), Bạch Mã (Thừa Thiên – Huế, 22.030ha). Bên cạnh đó, còn có 9 khu bảo tồn thiên nhiên: Pù Hu, Pù Luông, Xuân Liên (Thanh Hóa); Pù Hoạt, Pù Huống (Nghệ An); Kẻ Gỗ (Hà Tĩnh); Bắc Hướng Hóa, Dakrong (Quảng Trị); Phong Điền (Thừa Thiên – Huế).
Theo kết quả điều tra của Viện Dược liệu, vùng Bắc Trung Bộ tập trung hàng trăm loài cây thuốc, trong đó nhiều loài có giá trị cao như Sâm Puxailaleng, Đảng sâm, Bảy lá một hoa, Lan kim tuyến, Sa nhân, Hà thủ ô trắng, Nấm linh chi đỏ, Giảo cổ lam, Thổ phục linh, Thiên niên kiện, Chè dây, Lá khôi, Đông trùng hạ thảo…
Nghệ An và Thanh Hóa là hai tỉnh được ưu tiên khai thác, phát triển một số cây như: Ba kích, Diệp hạ châu đắng, Đinh lăng, Củ mài, Hòe, Hương nhu trắng, Ích mẫu, Nghệ vàng, Quế và Sả với diện tích khoảng 3.300ha. Ưu tiên trồng các loài: Hòe, Đinh lăng.
Hình ảnh cây Hương nhu trắng
6. VÙNG DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ
Vùng này trải dài từ nam đèo Hải Vân đến mũi Dinh gồm các tỉnh Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận; phát triển trồng 10 loài dược liệu bản địa trên diện tích khoảng 3.200ha. Đó là các loài: Bụp giấm, Diệp hạ châu đắng, Dừa cạn, Đậu ván trắng, Củ mài, Nghệ vàng, Quế, Râu mèo, Sa nhân tím, Sâm Ngọc Linh. Ưu tiên phát triển các loài: Bụp giấm, Dừa cạn, Sa nhân tím và Sâm Ngọc Linh.
Hình ảnh cây Nghệ vàng
7. VÙNG TÂY NGUYÊN
Vùng này bao gồm Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông; phát triển trồng 10 loài dược liệu bản địa diện tích khoảng 2.000ha. Các loài đó là: Gấc, Gừng, Hương nhu trắng, Đảng sâm, Nghệ vàng, Sa nhân tím, Sả, Sâm Ngọc Linh, Trinh nữ hoàng cung, Ý dĩ. Ưu tiên trồng các loài: Đảng sâm, Sâm Ngọc Linh.
Riêng tại Lâm Đồng, theo thống kê chưa đầy đủ, những cây thuốc đã được trồng cho đến năm 2016 là: Áctisô khoảng 80ha, chủ yếu trồng tại TP. Đà Lạt (70ha) và huyện Đơn Dương (10ha); Diệp hạ châu trồng ở Cát Tiên, diện tích khoảng 40ha; đảng sâm khoảng 10ha, do Công ty TNHH Cao Lâm trồng ở huyện Lạc Dương; Phúc bồn tử trồng ở huyện Đức Trọng, Lạc Dương với hơn 4ha; Dó bầu khoảng 90ha, do Công ty cổ phần Dó bầu Hương Quảng Nam trồng ở huyện Đam Rông đã sang năm thứ bảy (để gây trầm hương). Các cây Đương quy, Đinh lăng, Sa nhân trồng tại thành phố Bảo Lộc, huyện Lâm Hà và Đức Trọng. Nấm linh chi và các loại nấm dược liệu khác được gây trồng ở Đà Lạt, Bảo Lộc, Đức Trọng, Đơn Dương.
Hình ảnh cây Trinh nữ hoàng cung
8. VÙNG TÂY NAM BỘ VÀ ĐÔNG NAM BỘ
Vùng này gồm các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang, Kiên Giang, Long An, Tiền Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh phát triển trồng 10 loài dược liệu với quy mô khoảng 3.000ha. Các loài đó là: Gừng, Trinh nữ hoàng cung, Nghệ vàng, Nhàu, Rau đắng biển, Hoàn ngọc, Tràm, Xuyên tâm liên, Râu mèo và Kim tiền thảo. Ưu tiên phát triển các loài: Tràm, Xuyên tâm liên, Trinh nữ hoàng cung.
Hình ảnh cây Râu mèo
Công Tuệ Linh – đơn vị đi đầu trong quy hoạch và trồng dược liệu theo tiêu chuẩn dược liệu sạch
Hiểu được rằng nguồn thảo dược tự nhiên chỉ được bảo tồn và phát triển khi quá trình trồng trọt, thu hái dược liệu không chỉ mang lại lợi ích cộng đồng, chất lượng sinh thái và môi trường, mà còn đem lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng triệu hộ nông dân. Chính vì vậy, việc quy hoạch các vùng nguyên liệu sạch chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế là vấn đề được Công ty Dược Tuệ Linh đặt lên hàng đầu.
Điểm khởi đầu cho mục tiêu xây dựng triền dược liệu trải dài khắp nước Việt, Tuệ Linh trở thành công ty đầu tiên đưa Giảo cổ lam 5 lá vào cây dược liệu cần thiết phải bảo tồn vì tác dụng siêu việt của nó cho người bệnh mỡ máu, tiểu đường, cao huyết áp…
Vùng trồng Giảo cổ lam đạt tiêu chuẩn GACP-WHO
Tiếp nối vùng dược liệu Giảo cổ lam 5 lá sạch, Cà gai leo, Sâm tố nữ là dược liệu tiếp theo Tuệ Linh chọn lựa để nhân rộng mô hình dược liệu sạch.
Vùng trồng Cà gai leo đạt tiêu chuẩn GACP-WHO
Vùng trồng Sâm tố nữ đạt tiêu chuẩn GACP-WHO
Mặc cho thị trường dược phẩm trong nhiều năm trở lại đây có nhiều biến động với vô vàn sản phẩm cạnh tranh nhưng các sản phẩm của Tuệ Linh như Giải độc gan Tuệ Linh, Giảo cổ lam Tuệ Linh, Cà gai leo Tuệ Linh, Dầu tỏi Tuệ Linh, Dầu gấc Tuệ Linh, …hơn một thập kỷ qua vẫn mãi là người bạn đồng hành đáng tin cậy cho sức khỏe của hàng triệu người dân. Và hành trình “ươm mầm sức khỏe xanh” dù có khó khăn, gian truân vẫn mãi được Tuệ Linh viết tiếp.
Xem thêm: https://www.youtube.com/watch?v=IIr85NTr_uY
Nguồn thao khảo: laodong.vn
